| 's Gravendeel; inwoners zijn seuters | 's Graevendêêl |
| 's Gravendeler | Seuter |
A |
| Aal (meisjesnaam) | Aêl, Aol |
| aal (paling) | ael (paeling) |
| aalbessen | ellebesse |
| Aansporing voor kinderen om naar bed te gaan | pisse, bidde, pap ete en nae je nest ! |
| Aanstaande (donderdag al?) | Nou 'n donderdag al? |
| aardappel | errepel (ook aerepel) |
| aardappelen | errepels, errepele, aerepels, aerepele |
| aardbei | errebees (ook errebaai) |
| aardbeien | errebeze (ook errebaaie) |
| Achter de feiten aanlopen | Op zolder zitte as 't brij reegent |
| achteraf | van achtere kijk 'ie een koe in z'n kont |
| anders | anderster |
| arbeider | errebaaier |
| Arie | Aai, Aoi, Aei, Ooi |
| asfalt | betuum |
B |
| bedstede | bèstee |
| beestje | bêêsie |
| beetje | bietjie |
| bekken (muziek) | dessel |
| bijna | bekant |
| Blaakschedijk | d'n Blaek. Inwoners zijn Blaekse Katte |
| bleek | blaaik |
| bleek in alle betekenissen | blaaik |
| bliksemen | viere of vure |
| bloemetje | blommechie, blommetjie |
| boerderij | stee; een kleine boerderij is een `spullechie` |
| boot | bôôt |
| boter | butter |
| breiwol | sêêt, sjet |
| brutaal | astrant, maar dit is nog steeds gangbaar algemeen Nederlands |
| brutaal | onstrant |
| bulldozer (Caterpillar) | rups of rips |
D |
| daar | daer, daero, gunterwaait |
| daar heen / die kant op | gun op |
| daarom zeg ik | dêê 'm zêê 'k; daerom zêê'k |
| dagje | daechie |
| dakgoot | dakgeut |
| dakkapel | kappeluif, koekkoek |
| dakraam | koekoek |
| de | d'n (afhankelijk wat er achter komt. Het is d'n dominee d'n dokter en d'n bakker, maar de burgemeester, de kruidenier en de melkboer) |
| de suikerfabriek | de peefebriek, de pêêfebriek |
| De Wacht | De Wacht. Inwoners zijn koffieleuters |
| deksel | dessel |
| deze | deuze |
| deze kant op | dut-op |
| dichtbij | duchtbij, in 't voorste |
| dijk | daaik (Oud Beijerland) |
| dijk | dijk, daik |
| dooier | door |
| door | deur |
| Door en door slecht | Zôô slecht as pitwaoter |
| dorp | durp |
| drempel | durrepel |
| dubbel | dubbeld |
E |
| echt waar | echies |
| een neef | 'n omezegger, maar ook 'n nôômzegger |
| eg | eegt, grubber |
| ei | aai |
| er naasr | d'r neffe |
| Er zijn er heel veel | 't borst ervan |
| erf | wurf, wurft |
| erf | wurft |
| ergens | erreges, iewerstaer |
| even | hortie; enige tijd langer is 'n hêêlen hort |
| evenwel | evel |
G |
| gebeuren | beure, beurde, (ge)beurd. 't Is beurd |
| Geen zeggenschap hebben | Niet anders in te brenge dan leege briefies |
| geërfd | ge-orve; ook ge-urreve |
| gereedschap | gerêêschop |
| geruild | gerolen |
| gesp | geps |
| gevraagd | gevrogen |
| Gezegd van iemand met een grote mond | As 't ie stroop eet, dan kleeve z'n oore |
| gierig | slij |
| gierigaard | nijpnaers; ook: neepnaers |
| ginder | gunter, gunterwaait |
| ginds | gunter; guñs |
| Goidschalxoord | Goeschallekoord of Nazareth |
| Goudswaard | De Korendaaik |
| Greup | `'t Lêêpe Stouchie. Inwoners zijn Hokkendammers |
| groot | grôôt |
H |
| halfboomsplukladder | halfbôômsplokleer |
| handveger | vloerverreke |
| hark | reif, raaif |
| heiig | dêêmsteg |
| Heinenoord | De Noord. Inwoners zijn Worstebakkers. |
| het kan gebeuren | 't ken beure |
| het weerbericht zei | hij gaf op |
| higgendewig | tussendoor |
| hoefde | hief |
| hooivork | hooivurrek |
| houten droogrek voor buiten | kleerrak |
| hun / zij | heulie |
| hun / zij | hunnie |
I |
| In de herfst | 's herfstaaie; 's hersstaaie |
J |
| ja | jaot, beljaot, bèjaot |
| jagen | jaoge, joog, gejooge |
| jeuk | jok of juk |
K |
| kaantjes | kaaichies; ook: kaontjies |
| kade (van haven) | kaai; ook wordt gehoord kaoi. In Numansdorp: kooi |
| karnemelk | kerremelk |
| Kerstmis | Korsemus |
| kerststol | korswegge; ook korseweg |
| Klaaswaal | Klezwaol, Sodom, Lombok. Inwoners zijn Blieken |
| Klaaswaal en Numansdorp | Sodom en Gomorrao |
| knotwilg | hooistoof, of kopbôôm |
| konijn | knijn |
| kop- of wendakker | veurhôôd; ook veurôôd |
| kroos (waterplantje) | krôôs; veel gehoord ook: eendekrôôs |
| kunnen | kennen |
L |
| laarzen | laerze |
| ladder | leer |
| lange vinger | sampa. Informatie bij Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard: zij hebben hier nooit van gehoord |
| langs | tendelang, néve |
| liggen | leggen |
| lisdodde | pielepoele; ook: pielepôôte, pielepoole |
| lusteloos, krachteloos | fleut |
M |
| Maasdam | Musdam. Inwoners zijn Groenjasse |
| machine | mesjien |
| markt | mart |
| meisje | maaisie |
| mesthoop | mispit |
| mestkar | misspreejer |
| met lange tanden eten | spiespooke |
| Mijnsheerenland | Meseereland. Inwoners zijn Horrekijkers |
| mistig | déémstig |
| moe, lusteloos | fleut |
| molen | meule |
| morgen | merrege; ook murrege |
| motorfiets | stôômfiets |
| mug | meezek |
| mus | mos |
| muurtje | beertie |
N |
| na elkaar | tende mekaor |
| naast | naest, neffe |
| nee | nêênt, welnêênt, belnêênt |
| Nieuw Beijerland | Naozereth. Inwoners zijn Krielfreters of Filepopers |
| noordoostenwind | Een hôôge wind |
| Numansdorp | Buitensluis. Inwoners zijn Takkebosse |
| Numansdorp | Inwoners van dit dorp worden takkebosse genoemd |
| Numansdorp | Numesdurp |
O |
| oh oh oh | bel bel bel |
| onkruidhakker | schrepel |
| onlangs | onderlest |
| ook | ok |
| op / afrit van de dijk | stoep |
| oprijlaan | laning |
| Oud Beijerlanders | Een van de scheldnamen is: stoepie schaaiters |
| Oud-Beijerland | Baailand, of Baaierland. Inwoners zijn Krieke (dieve), Stokkiesmanne, Kaeskoppe, Schrêêuwers |
| ouderwets | oudverwest, of ouferwes (t) |
| overall | ketelpak |
P |
| paard | paerd |
| paardenbloem | zudessel of zudissel |
| paardenmarkt | paerdemart, paeremart |
| paling | paeling |
| pas op! | heb'erg |
| passant | veurbaaiganger |
| Piershil | 't Kraoienest. Inwoners zijn Kraoie |
| plastic | plestiek |
| plotseling | hôôd over bol, hôôd over staet |
| politie | pliessie |
| prima | boitegeweun |
| proppenschieter | klapbos, klapbus |
| Puttershoek | Pietersoek. Inwoners zijn Brokke |
R |
| raken, raakte, geraakt | raoke, roch, gerocht |
| rat | rot |
| repareren | rippereere |
| Ritselaarsdijk | De Risselaer |
| rode bieten | kroote |
| rondje | roñdjie |
| rotonde | rontonde |
| ruimte tussen dijk en dijkhuis | hooloo (alleen 's Gravendeel e.o.) |
S |
| schaap | schaep |
| schoffel | schreepel (korte steel) kôôlauw, of kôôlof (lange steel) |
| schoon | schôôn |
| schouder | schoer |
| sikkel | zeekel |
| sinds | sunt |
| Sint Anthoniepolder | De Polder |
| Sinterklaas | Suntereklaos |
| slaap | vaok |
| slap | slop |
| slechte kwaliteit | pikepoelie Navraag bij Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard leert, dat men dit woord niet als zodanig kent, maar wel als de bloeiwijze van de lisdodde (zie ook pielepoot, pielepôôl, pielepool |
| smeuïg | smaai |
| spelen | speulen |
| staan, stond, gestaan | staon, sting of stong, gestaon |
| stevige zuidoosten wind | poepesturrem |
| Stouchie | Stoutjesdijk, samen met Greup één buurtschap vormend. Zie ook Greup |
| straks | demee of daolek |
| straks, als het zover is | demee v'r dan |
| Strijen | Strien. Inwoners zijn Vullejaegers |
| Strijen Sas | Sas. Inwoners zijn Sasse Blieke |
| stukje | stikkie |
| suikerbieten | pee |
T |
| tarwe | terrow, terw, terf |
| tegendraads | tegesporreleg |
| thuis | afhankelijk waar men is / woont: thuis, thoois, thois |
| toch wel / evenwel | evel |
| trots | grôôs |
U |
| ui | juin |
V |
| varken | verreke |
| varkens | verrekes |
| veel | veul |
| veger en blik | (vloer) verreke en blik |
| verbakke | verbeteren |
| verdêêmele | vertrappen |
| verderop | gunterwait |
| verf | vurf of vurrow |
| verschaaie | verscheidene |
| visite in de avonduren | kortaevende |
| vlieg | mug |
| voederbieten | mangels |
| voedster (vrouwtjes konijn) | voester |
| vogel | veugel |
| vorig jaar | leste jaar |
| vorige week | vleejeweek, of vleeweek |
| vork | vurrek |
W |
| wangen | kôône |
| warm | werrem |
| warm (erg) | hêêt |
| weg gaan na een bezoek | de pad opkorte |
| welja | weljanuk / wejaot, maar zeker ook beljaonek, bèjaot |
| welnee | welnêênt, welnêênek, belnêênt, belnêênek |
| wend- of kopakker | veurrôôd; ook veurhôôd |
| wenkbrauw | wenksbrauw, wijnsbrauw |
| werkpauze halverwege de ochtend of middag | half schoft |
| wesp | weps |
| Westmaas | De Maes. Inwoners zijn Braaihappers |
| wette | wedden |
| woedend | tierepes, tierpes |
| woensdagavond | 's woenzes 's aeves |
| wonen | weunen |
| worden, word(t), geworden | worre, wor(d, t), geworre |
Z |
| zeggen | zegge, zee, gezaid |
| zeis | zaais |
| zich lamlendig voelen | d'n Baaierlander in je lijf hebben |
| zijn fiets | hum fiets |
| zojuist | denet |
| zomer (s) | summer (s) |
| zometeen | drek / demee |
| Zuid Beijerland | D'n Histert, of De Kouwen Histert |
| zuursop | saus van boter en azijn |
| Zwartsluisje | 't Sloisie |
